Asparagus in Marathi – शतावरी, ज्याला वन्य शतावरी किंवा भारतीय शतावरी म्हणूनही ओळखले जाते ही एक भाजी आहे जी मराठी जेवणात, विशेषतः महाराष्ट्राच्या पश्चिमेकडील राज्यात मोठ्या प्रमाणावर वापरली जाते.
हि भाजी तिच्या अद्वितीय चव आणि आरोग्य फायद्यांसाठी ओळखली जाते आणि विविध पदार्थ जसे की करी, स्ट्री-फ्राईज आणि सूप यासारखे लोकप्रिय पदार्थ बनवण्यासाठी वापरली जाते.
शतावरी ही एक बारमाही उगवणारी वनस्पती आहे जी Asparagaceae कुटुंबातील आहे. हि त्याच्या लांब, पातळ कोंबांद्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहे जे सामान्यत: हिरव्या किंवा पांढर्या रंगाचे असतात. शतावरी सामान्यतः स्वयंपाकात वापरली जाते आणि अनेक खाद्य संस्कृतींमध्ये हि वनस्पती स्वादिष्ट मानली जाते.
शतावरी मध्ये असणारे पौष्टिक घटक – Nutrient Value of Shatavari in Marathi
शतावरी ही एक पौष्टिक दाट भाजी आहे ज्यामध्ये कमी कॅलरी आणि जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि फायबर मुबलक असतात. शतावरीचे काही विशिष्ट पौष्टिक खालीलप्रमाणे आहेत:
जीवनसत्त्वे
शतावरी हे व्हिटॅमिन के, व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए आणि व्हिटॅमिन ई यासह अनेक जीवनसत्त्वांचा उत्कृष्ट स्रोत आहे. व्हिटॅमिन के रक्त गोठण्यासाठी महत्वाचे आहे, तर व्हिटॅमिन सी रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते आणि शरीराला लोह पुरवण्यास मदत करते.
व्हिटॅमिन ए डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी महत्वाचे आहे आणि व्हिटॅमिन ई एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट आहे जे शरीरातील पेशींना नुकसान होण्यापासून संरक्षण करण्यास मदत करते.
खनिजे
शतावरी पोटॅशियम, फॉस्फरस आणि कॅल्शियमसह अनेक खनिजांचा देखील चांगला स्रोत आहे. पोटॅशियम निरोगी रक्तदाब राखण्यासाठी महत्वाचे आहे, तर फॉस्फरस हाडांच्या आरोग्यासाठी महत्वाचे आहे. कॅल्शियम हाडांच्या आरोग्यासाठी, तसेच स्नायू आणि मज्जातंतूंच्या कार्यासाठी महत्त्वाचे आहे.
फायबर
शतावरी हा आहारातील फायबरचा एक चांगला स्रोत आहे, जे निरोगी पचन वाढविण्यात मदत करते.
अँटिऑक्सिडंट्स
शतावरीमध्ये ग्लूटाथिओन सह अनेक अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट आहे जे पेशींना नुकसान होण्यापासून संरक्षण करण्यास मदत करते आणि कर्करोग आणि हृदयरोग यांसारख्या आजारांचा धोका कमी करण्यास मदत करते.
एकंदरीत, शतावरी ही एक आरोग्यदायी आणि पौष्टिक भाजी आहे जी संतुलित आहारात उत्तम भर घालू शकते.
शतावरी भाजी कशी बनवावी
साहित्य
1 गुच्छ शतावरी त्याचे छाटलेले आणि लहान तुकडे करा
1 कांदा, बारीक चिरलेला
१/२ टीस्पून मोहरी
१/२ टीस्पून जिरे
1/4 टीस्पून हळद पावडर
1/2 टीस्पून लाल तिखट
मीठ, चवीनुसार
१ टेबलस्पून तेल
चिरलेली कोथिंबीर, गार्निशसाठी
कसे बनवावे
- कढईत तेल गरम करून त्यात मोहरी व जिरे टाका. त्यांना तडका येऊ द्या.
- चिरलेला कांदा घालून पारदर्शक होईपर्यंत परता.
- त्यात शतावरी घालून ३-४ मिनिटे परतावे.
- हळद, तिखट, मीठ घाला. सगळे मिश्रण चांगले मिसळा.
- पॅन झाकून ठेवा आणि मंद आचेवर 10-12 मिनिटे किंवा शतावरी मऊ होईपर्यंत शिजवा.
- भाजी शिजल्यानंतर चिरलेल्या कोथिंबीरीने सजवा आणि गरमागरम चपाती किंवा भाता सोबत सर्व्ह करा.
शतावरी तवा फ्राय कशी बनवावी
साहित्य:
1 गुच्छ शतावरी, छाटलेले आणि लहान तुकडे करा
1 टेबलस्पून बेसन (बेसन)
1/4 टीस्पून हळद पावडर
1/2 टीस्पून लाल तिखट
1/2 टीस्पून धने पावडर
मीठ, चवीनुसार
२ टेबलस्पून तेल
कसे बनवावे
- एका भांड्यात बेसन, हळद, लाल तिखट, धने पावडर आणि मीठ एकत्र करा.
- भांड्यात शतावरी घाला आणि मसाल्याच्या मिश्रणाने कोट करा.
- तव्यात किंवा कढईत तेल गरम करून त्यात लेप केलेला शतावरी घाला.
- मध्यम आचेवर 10-12 मिनिटे किंवा सोनेरी तपकिरी आणि कुरकुरीत होईपर्यंत तळा.
- कुरकुरीत झाल्यावर स्नॅक म्हणून गरम सर्व्ह करा.
शतावरी लागवड कशी करावी – How to Plant Asparagus in Marathi
महाराष्ट्रात, शतावरी लागवडीसाठी विचारात घेण्यासारखे काही महत्त्वाचे घटक खालीलप्रमाणे
माती आवश्यकता
शतावरी हे एक बारमाही पीक आहे जे विविध प्रकारच्या मातीत वाढू शकते, परंतु ते सेंद्रिय पदार्थांनी समृद्ध असलेल्या पाण्याचा निचरा होणार्‍या, वालुकामय चिकणमातीमध्ये उत्तम प्रकारे विकसित होते.
महाराष्ट्रात शतावरी 6.0-7.0 च्या pH श्रेणी असलेल्या जमिनीत लागवड करता येते. पाणी साचू नये म्हणून मातीचा चांगला निचरा होणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे मुळे कुजत नाही.
शतावरी वनस्पती मध्यम पावसासह थंड हवामान पसंत करतात. महाराष्ट्राचे हवामान, विशेषत: पश्चिम आणि मध्य प्रदेशात, शतावरी लागवडीसाठी आदर्श आहे. शतावरी वाढीसाठी आदर्श तापमान श्रेणी 18-25°C आहे, सरासरी पर्जन्यमान 600-900 मिमी. हे पीक हिवाळी हंगामातील पीक म्हणून ऑक्टोबर ते मार्चपर्यंत घेता येते.
जेव्हा भाले मातीच्या पातळीपेक्षा 6-8 इंच उंचीवर पोहोचतात तेव्हा शतावरी काढता येते. भाले धारदार चाकूने किंवा कात्रीने कापावेत, 1-2 इंच भाला मातीत सोडावा. हे वनस्पतीला अनेक वर्षे भाल्यांचे उत्पादन सुरू ठेवण्यास अनुमती देते. शतावरी भाले 2-3 आठवड्यांपर्यंत थंड ठिकाणी ठेवता येतात.
हवामान
शतावरीला मध्यम ते जास्त पर्जन्यमान असलेले समशीतोष्ण हवामान आवश्यक असते. महाराष्ट्रात, 1500 मीटर किंवा त्यापेक्षा जास्त उंची असलेल्या भागात शतावरी लागवड करता येते.
शतावरी वाढीसाठी आदर्श तापमान श्रेणी 15°C ते 25°C दरम्यान आहे. शतावरी दव सहन करू शकते परंतु तीव्र उष्णता नाही. शतावरी च्या वाढीसाठी दररोज सुमारे 8-10 तास सूर्यप्रकाश आवश्यक असतो.
काढणी आणि साठवण
शतावरी जव्हा 15 ते 25 सेमी लांबी आणि 7 ते 10 मिमी व्यासापर्यंत पोहोचतात तेव्हा ते काढता येते. महाराष्ट्रात साधारणपणे नोव्हेंबर ते मार्च हा कापणीचा हंगाम असतो. याची मुले मातीच्या पातळीच्या अगदी खाली धारदार चाकूने कापले पाहिजेत. काढणीनंतर, शतावरी थंड करून दोन आठवड्यांपर्यंत थंड, कोरड्या जागी साठवून ठेवावी.
सारांश, महाराष्ट्रातील शतावरी लागवडीसाठी सुपीक, पाण्याचा निचरा होणारी माती, मध्यम पावसाचे समशीतोष्ण हवामान आणि काळजीपूर्वक कापणी आणि साठवण तंत्राची आवश्यकता असते.
शतावरी खरेदी आणि साठवण कशी करावी – Tips for buying and storing asparagus
- शतावरी च्या वृक्षाच्छादित टोकांना ट्रिम करा आणि साठवण्यापूर्वी ते चांगले धुवा.
- शतावरी एक इंच पाण्याच्या कंटेनरमध्ये ठेवा किंवा रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा.
- शतावरी ओलसर कागदाच्या टॉवेलमध्ये गुंडाळा आणि रेफ्रिजरेटरमध्ये प्लास्टिकच्या पिशवीत ठेवा.
- सर्वोत्तम चव आणि ताजेपणासाठी शतावरी खरेदी केल्यानंतर 2-3 दिवसांच्या आत वापरा.
FAQs
शतावरी चे फायदे काय?
शतावरी ही आयुर्वेदातील महिलांसाठी सर्वात महत्त्वाची औषधी वनस्पती आहे. हे प्रामुख्याने स्त्रियांमधील हार्मोन असंतुलन सुधारण्यासाठी आणि स्त्रियांचे प्रजनन आरोग्य राखण्यासाठी वापरले जाते. मासिक पाळी दरम्यान रक्त परिसंचरण सुधारण्यासाठी, मज्जासंस्था निरोगी ठेवण्यासाठी आणि हार्मोनल कार्य सुधारण्यासाठी याचा वापर केला जातो
शतावरी पुरुषांसाठी कशी उपयुक्त आहे
नैसर्गिक कामोत्तेजक असण्याची बढाई मारलेली, शतावरी मानसिक ताण आणि चिंता कमी करण्यात मदत करते आणि स्त्री आणि पुरुष दोघांमध्ये कामवासना वाढवण्यासाठी हार्मोन्स उत्तेजित करते. हे पुरुषांमध्ये वीरता आणि तग धरण्याची क्षमता देखील वाढवते
अश्वगंधा किंवा शतावरी कोणती उत्तम?
अश्वगंधा सहनशक्ती, ऊर्जा आणि एकाग्रता वाढवण्यास मदत करते . हे तुम्हाला उत्साही ठेवते आणि तुम्हाला दीर्घ कालावधीसाठी काम करण्यास अनुमती देते. हे कार्यप्रदर्शन सुधारण्यास देखील मदत करते. शतावरी थकवा सुरू होण्यास उशीर करून ऍथलेटिक कामगिरी वाढवते, ज्यामुळे तुम्हाला जास्त काळ व्यायाम करता येतो.
अश्वगंधा आणि शतावरी घेण्याची सर्वोत्तम वेळ कोणती
बहुतेक लोक अश्वगंधा हे कॅप्सूल किंवा पावडर म्हणून घेतात जे दिवसाच्या कोणत्याही वेळी घेतले जाऊ शकतात. झोपेच्या चांगल्या सवयींना प्रोत्साहन देण्यासाठी तुम्ही ते तुमच्या रात्रीच्या नित्यक्रमात समाविष्ट करू शकता.
हे सुद्धा वाचा –
तुरटीचे ‘हे’ 10 गुणकारी फायदे आफ्टरशेवसाठी आहेत लाभदायी
शमी वनस्पती (संपूर्ण माहिती) | शमीच्या झाडाची पूजा केल्याने होणारे फायदे
प्लेटलेट्स म्हणजे काय? कारणे, लक्षणे, उपाय व प्रतिबंध
अँक्झायटी डिसऑर्डर : जाणून घेऊयात अँक्झायटी डिसऑर्डरची कारणे, लक्षणे, प्रकार आणि उपचार
आय व्ही एफ प्रक्रिया, खर्च, दुष्परिणाम (संपूर्ण माहिती)
महोगनी झाडाची जातीची लागवड करा, लाखोंची कमाई होणारं;कसं ते वाचा
