Cardamom in Marathi – जेवणाचा पदार्थ असो वा मिठाई, त्यात चांगला सुगंध आणण्यासाठी आपण सर्वचजण वेलचीचा वापर करतो. वेलची सामान्यत: मसाला आणि माउथ फ्रेशनर म्हणून वापरली जाते.
वेलची ही प्रामुख्याने भारतीय उपखंडात उगवणारी एक वनस्पती असून आपल्या देशात कर्नाटक, तामिळनाडू आणि केरळमध्ये वेलचीची लागवड सर्वाधिक केली जाते.
बऱ्याच लोकांना हे देखील माहित नसेल की वेलची अनेक प्रकारे आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. वेलचीचे गुणधर्म केवळ तोंडाचा वास काढून टाकणे आणि पदार्थांचा सुगंध वाढविणे एवढ्यापुरते मर्यादित नाहीत, तर सर्दी-खोकला, पाचक समस्या, उलट्या, लघवीची समस्या इत्यादींवर उपचार करण्यासाठी ते खूप प्रभावी आहे.
या लेखात आम्ही तुम्हाला वेलचीचे फायदे, तोटे (Cardamom information in Marathi) याबद्दल सविस्तर सांगणार आहोत.
इलायची/वेलची मध्ये असणारे पोषक तत्व (Nutrients of Cardamom in Marathi)
मात्रा प्रति 100 ग्राम
कैलोरी -311
कोलेस्ट्रॉल 0 मिलीग्राम
सोडियम 18 मिलीग्राम
पोटेशियम 1,119 मिलीग्राम
कुल कार्बोहाइड्रेट 68 ग्राम
आहार फाइबर 28 ग्राम
प्रोटीन 11 ग्राम
विटामिन ए 0%
विटामिन सी 35%
कैल्शियम 38%
लौह 77%
विटामिन डी 0%
विटामिन बी -6 10%
कोबालामाइन 0%
वेलची खाण्याचे फायदे – Cardamom Benefites in Marathi
शारीरिक दुर्बलता दूर करते
पुरुषांचा शारीरिक कमकुवतपणा दूर करण्यासाठी हिरवी वेलची खूप गुणकारक आहे. शारीरिक अशक्तपणा दूर करण्यासाठी रात्री झोपण्यापूर्वी वेलची १ ग्लास कोमट दुधात उकळवून प्या. या दुधाच्या सेवनाने शारीरिक क्षमता सुधारू शकते.
हृदयासाठी फायदेमंद
वेलचीमध्ये असलेल्या विविध पोषक द्रव्यांचे फायदे आपल्या शरीराच्या इतर अवयवांना तसेच हृदयालाही फायदेशीर ठरतात. वेलचीमध्ये पोटॅशियम मुबलक प्रमाणात असते आणि शरीरातील रक्ताचे प्रमाण आणि योग्य दाब राखण्यासाठी पोटॅशियम खूप महत्वाचे आहे.
वेलचीचे सेवन केल्याने रक्तदाब पातळी देखील सामान्य राहते आणि प्लेटलेट्स एकाच ठिकाणी जमा होण्यापासून प्रतिबंधित करते, ज्यामुळे रक्त गोठण्याचा आणि हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका कमी होतो.
लघवीशी संबंधित समस्या दूर करते
जेव्हा पुरुषांमध्ये लघवीशी संबंधित समस्या उद्भवते तेव्हा हिरवी वेलची खूप प्रभावी ठरू शकते. तसेच, आपण याचा माउथ फ्रेशनर म्हणून सुद्धा करू शकता. यासाठी नियमित खाल्ल्यानंतर 2 ते 3 वेलची चावून घ्या. यामुळे तुमच्या शरीराचे वजनही नियंत्रित होईल. तसेच पचनक्रियाही सुधारेल.
कर्करोगापासून बचाव करते
वेलचीमध्ये इंडोल -3, कार्बिनॉल, डेइंडोलिला आणि मिथेन ऑक्साइडे सारखे कर्करोगाशी लढणारे रसायन आढळतात, जे कर्करोगाच्या स्नायूंची वाढ होण्यापासून रोखण्यात यशस्वी मानले जातात.
तोंडाची दुर्गंधी दूर करते
तोंडाची दुर्गंधी दूर करण्याची क्षमता हा हिरव्या वेलचीचा एक फायदा आहे. हिरव्या वेलचीचा वापर विविध प्रकारच्या गोड पान आणि माउथ फ्रेशनरमध्ये केला जातो. याचे कारण म्हणजे वेलचीमध्ये असलेले अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म जे दुर्गंधीशी लढण्यासाठी प्रभावी ठरतात. वेलची बियाणे नियमितपणे चघळण्यामुळे तोंडाची दुर्गंधी आणि तोंडाशी संबंधित इतर संक्रमण देखील दूर होतात.
मळमळ
हिरव्या पानात वेलचीच्या बिया मिसळल्याने तीव्र चक्कर येणे, घबराट आणि मळमळ यासारख्या तक्रारींमध्ये आराम मिळतो. उलटी झाल्यानंतर वेलचीचे २-४ दाणे खाणे चवीचे आणि आराम दायी आहे.
यकृत निरोगी ठेवते
आयुर्वेदानुसार, वेलचीमध्ये शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकण्याची शक्ती असते. मात्र, याबाबत कोणतेही कठोर पुरावे सापडलेले नाहीत. तरीही काही अभ्यासक असे सूचित करतात की वेलचीचे सेवन पोटामधून विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करू शकते आणि परिणामी यकृत निरोगी राहते.
अल्सरपासून बचाव करते
वेलचीचे सेवन केल्याने पोटाला आराम मिळतो आणि पोटातील अल्सर कमी होतात. इतकेच नव्हे तर वेलचीचे सेवन केल्याने तोंडाच्या फोडांची लक्षणे कमी होऊ शकतात आणि त्यामुळे तोंडाला थंडपणा जाणवतो.
त्वचेसाठी फायदेशीर
संशोधनानुसार वेलची खाण्याचे फायदे आपल्या त्वचेलाही होतात. वेलचीमध्ये विविध जीवाणूंमुळे होणाऱ्या त्वचेच्या संसर्गाशी लढण्याची क्षमता आहे. याच कारणामुळे कुष्ठरोगाच्या उपचारासाठी बनवलेल्या आयुर्वेदाच्या औषधातही वेलचीचा वापर केला जातो. वेलची आपल्या शरीराला विविध पोषक द्रव्ये देखील पुरवते, ज्यामुळे त्वचा अधिक चमकदार आणि चमकदार होते.
वरील फायद्यांव्यतिरिक्त, वेलचीचे फायदे दमा दूर करणे, भूक वाढविणे, नपुंसकत्व दूर करणे आणि मानसिक तणाव कमी करणे देखील आहेत.
तथापि, हे लक्षात ठेवा की वेलचीचे सेवन मर्यादित प्रमाणातच केले पाहिजे. सामान्यपेक्षा जास्त प्रमाणात वेलचीचे सेवन केल्याने allergy आणि पित्ताशयाच्या वेदना वाढणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
वेलची खाण्याचे दुष्परिणाम आणि खबरदारी – Cardamom Side Effects in Marathi
काही लोक तोंडाच्या दुर्गंधीने इतके त्रस्त होतात की ते त्यातून सुटका करून घेण्यासाठी दिवसभर वेलची खात राहतात. पण आम्ही तुम्हाला सांगू इच्चीतो कि वेलची जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने तुमच्या आरोग्यालाही हानी पोहोचू शकते. त्यामुळे वेलचीचं नुकसान टाळण्यासाठी नेहमी मर्यादित प्रमाणात किंवा डॉक्टरांनी ठरवून दिलेल्या प्रमाणात त्याचं सेवन करावं.
चला जाणून घेऊयात वेलचीमुळे तुमचे काय नुकसान होऊ शकते:
गर्भपात
गरोदरपणात आणि स्तनपान करताना वेलची मसाला किंवा माउथ फ्रेशनर म्हणून वापरण्याचा सल्ला दिला जातो, परंतु जर आपल्याला ते औषध म्हणून वापरायचे असेल तर वापरण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
असे मानले जाते की गर्भधारणेदरम्यान जास्त वेलचीचे सेवन केल्याने गर्भपात होण्याचा धोका असतो. स्तनपानादरम्यान वेलचीच्या सेवनाबद्दल पुरेशी वैद्यकीय माहिती उपलब्ध नाही. त्यामुळे स्तनपान करताना वेलचीचे सेवन टाळलेले बरे.
पित्ताशय
जर तुम्हाला पित्ताशयाचा त्रास होत असेल तर वेलचीचे जास्त सेवन करू नका. जास्त प्रमाणात वेलचीचे सेवन केल्याने मूतखड्याचा त्रास आणखी वाढू शकतो. सेवन करणे आवश्यक असल्यास, आपल्या डॉक्टरांना एकदा विचारा.
एलर्जी
जर आपले शरीर वेलचीसाठी संवेदनशील असेल तर आपल्याला वेलची खाण्याची किंवा त्याच्या तीव्र वासाची एलर्जी असू शकते. अशा लोकांनी वेलची कोणत्याही स्वरूपात (जसे की वेलची पावडर, वेलची तेल, वेलचीचा चहा इत्यादी) वापरू नये. allergy मुले त्वचेवर पुरळ उठणे, खाज सुटणे अशा समस्या उद्भवू शकतात. जरी हे क्वचितच दिसून येत असले तरी, आपल्याला अशी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास, त्याचे सेवन करणे थांबवा आणि जवळच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
त्यामुळे यापुढे केवळ माउथ फ्रेशनर म्हणून वेलचीचे सेवन करू नये, तर वर सांगितलेल्या (Cardamom benefits/side effects in marathi) वेलचीचे फायदे-तोटे लक्षात घेऊन त्याचे सेवन करा आणि निरोगी राहा.
हे सुद्धा वाचा –
श्रावणात कुट्टुचं महत्त्व मोठं, हे कुट्टु काय असतं? उपवासाला ते खाणं तब्येतीसाठी पोषक , ते कसं?
अशोकरिष्ट टॉनिक उपयोग, मात्रा आणि नुकसान
बार्ली चे फायदे, उपयोग, नुकसान (संपूर्ण माहिती)
