किंगफिशर पक्षी दिसायला खूप सुंदर असतो हा लहान आकाराचा पक्षी आहे. सामान्य भाषेत याला राम चिडिया किंवा किल्किला असेही म्हणतात. हा पक्षी मासेमारीत पारंगत असल्यामुले याला किंगफिशर असे म्हणतात.
किंगफिशर पक्ष्याचा बराचसा भाग तपकिरी रंगाचा असतो. या पक्ष्याचे पंख चमकदार निळ्या रंगाचे असतात. त्याच्या डोक्यावर निळा धागाही असतो या पक्ष्याचे पाय इतर पक्ष्यांपेक्षा लहान असतात व चोच चाकूच्या आकारासारखी लांब असते. किंगफिशरचे डोळे खूप धारदार आणि तीक्ष्ण असतात त्यामुळे हे पक्षी जास्त कालावधीसाठी पाण्यावरून उडू शकतात.
हे पक्षी खूप चपळ आणि वेगवान असतात. किंगफिशर मुख्यत्वे उंचावरुन शिकार करतात. माशांची शिकार करताना ते पाण्यावर घिरट्या घालतात. जेव्हा त्याना मासे दिसतात तेव्हा ते त्यावर झडप घालून चोचीने पकडतात.
पाण्यात बुडताना डोळ्यांच्या संरक्षणासाठी त्यांना झाकून ठेवणारे पापणी-डोळे मिचकावणारे पडदेही असतात; या पक्षां मध्ये हाडांसारखी प्लेट असते जी पाण्यात डुबकी मारताना त्यांचा डोळ्याभोवती घसरते. जेणेकरून हे पक्षी पाण्यात सहज शिकार करू शकतात.
हा प्रामुख्याने मांसाहारी पक्षी आहे जे मासे शिकार करण्यासाठी आणि खाण्यासाठी सर्वात प्रसिद्ध आहेत, हे पक्षी मासे खाण्यासोबत इतर विविध गोष्टी सुद्धा खातात.
या पक्षांच्या काही प्रजाती मासेमारीमध्ये तज्ञ आहेत, परंतु काही प्रजाती बेडूक आणि इतर उभयचर प्राणी, कृमी, गोगलगायी, कीटक, कोळी, सेन्डिपॉड्स, सरपटणारे प्राणी (साप) हे खातात.
हे सुद्धा वाचा – बासा मासा खाणे निरोगी आहे का?
किंगफिशर पक्षी कोठे आढळतात
हा पक्षी पृथ्वीच्या ध्रुवीय व वाळवंट क्षेत्र वगळता जवळजवळ सर्वत्र आढळतात. किंगफिशर हा कोरासिफॉर्म्स वर्गातील लहान ते मध्यम आकाराच्या चमकदार रंगाच्या पक्षांची एक प्रजात आहे. या पक्षाच्या बहुतेक प्रजाती ऑस्ट्रेलियामध्ये आढळतात.
किंगफिशर पक्षी प्रामुख्याने झाडांवर आणि पाण्याच्या आसपास बसतो. हे पक्षी अनेकदा नद्या व तळ्यांच्या काठावर सुद्धा आढळतात. झाडांवर राहणारे किंगफिशर झाडांवरील किडे खातात आणि पाण्याजवळ राहणारे मासे खातात.
किंगफिशर पक्षी झाडांव्यतिरिक्त अनेक ठिकाणी घरटे बनवतात आणि कधीकधीच आपले घरटे बांधतात. कधीकधी तर हे दुसऱ्या पक्षांच्या निर्जन घरट्यात देखील राहतात. काही ठिकाणी हे पक्षी जमिनींमध्ये असलेल्या बिळातही राहतात. अनेक माशांची हाडे/काटे या पक्षांच्या घरट्यात अनेकदा बघायला मिळतात.
हे सुद्धा वाचा –
Promo Code काय आहे? कसा वापरावा?
किंगफिशर च्या प्रजाती
किंगफिशरच्या अनेक प्रजाती जगाच्या विविध भागात आढळतात. या पक्ष्याच्या सुमारे ८७ प्रजाती आहेत. त्यापैकी पीड किंगफिशर, स्मॉल ब्लू किंगफिशर, ब्लॅक कॅप्ड किंगफिशर, लाफिंग जॅक किंगफिशर या मुख्य प्रजाती आहेत. भारतात किंगफिशरच्या ९ प्रजाती अढळतात.
पुरुष आणि महिला किंगफिशर हे दोन्ही पक्षी अगदी सारखेच दिसतात. पण मादी पक्षी नरापेक्षा अधिक तेजस्वी दिसते. किंगफिशरची अंडी नेहमीच पांढरी आणि चकचकीत असतात. हे पक्षी सरासरी ३ ते ६ अंडी घालू शकतात तर काही प्रजातींमध्ये १० अंडी घालण्याची क्षमता असते. महिला किंगफिशर साधारणपणे सरासरी 3 ते 6 अंडी देते. दोन्ही पक्षी अंडी उबवतात. ते मुलांसाठी अन्नाची व्यवस्थादेखील करतात. जन्माचे २ ते ३ महिने मुले पालकांच्या देखरेखीखाली असतात
किंगफिशर हे पक्षी लहान आणि मोठे या दोन्ही आकाराचे असतात. जगातील सर्वात मोठा किंगफिशर पक्षी ऑस्ट्रेलियात आढळतो. व सर्वात लहान आकाराचा पक्षी आफ्रिकेत आढळतो.
किंगफिशरची सर्वात लहान प्रजाती आफ्रिकन वामन किंगफिशर (इस्पिडिना लेकॉन्टी) आहे, ज्याचे वजन सरासरी १०.४ ग्रॅम आणि आकार १० सेंमी (४ इंच) आहे. एकंदरीत, सर्वात लांब किंगफिशर पक्षी (मेगासेरिल मॅक्झिमा) ज्याचे सरासरी वजन ३५५ ग्रॅम (१३.५ औंस) आणि ४५ सेंटीमीटर (१८ इंच) आहे.
या जातींमधील सर्वात लहान किंगफिशर पक्षी म्हणजे स्मॉल ब्लू किंगफिशर जो चिमणी सारखा दिसतो व निळ्या किंवा हिरवा रंगात आढळतात आहे. हि प्रजात लहान असली तरी माशांची शिकार करण्यात माहिर असते.
लाफिंग कुकाबुरा (दासेलो नोव्हिगिनी) म्हणून ओळखला जाणारा परिचित ऑस्ट्रेलियन किंगफिशर ची प्रजात सर्वात वजनदार प्रजाती आहेत. तसेच ऑस्ट्रेलियात आधणाऱ्या लाफिंग जॅक नावाच्या किंगफिशर प्रजाती आढळतात त्यांच्या ओरडत्या हास्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
किंगफिशर पक्ष्याचे आयुष्य जास्तीत जास्त 10 वर्षाचे असते.या पक्षाच्या अनेक प्रजाती संकटात असल्याचे म्ह्टले जाते यापैकी बहुतेक जंगली प्रजाती आहेत, सध्याच्या घडीला हे पक्षी मानवी हस्तक्षेप मुले नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे.
हे सुद्धा वाचा –
वेलची आरोग्य फायदे, तोटे, संपूर्ण माहिती