Makhana in Marathi – सुक्या मेव्यामध्ये समाविष्ट असलेला मखाना भारतात तसेच जगभरात वापरला जातो. मखाना चवीसोबतच आरोग्यासाठीही खूप फायदेशीर आहे.
मखाना फोक नट किंवा कमळाचे बीज देखील म्हणतात. प्राचीन काळापासून धार्मिक सणांमध्ये उपवास करताना मखाना खाल्ला जातो.
मिठाई, फराळ आणि खीर देखील मखाना पासून बनविली जाते. मखाना अनेक पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे जसे कि मॅग्नेशियम, पोटॅशियम, फायबर, लोह, जस्त इ.
आयुर्वेदात मखाना चे अनेक गुणधर्म तपशीलवार सांगितले आहेत. चला तर मग जाणून घेऊया मखाना च्या फायद्यांबद्दल (Benefites of Makhana Marathi)
मखाना म्हणजे काय?
Makhana information in Marathi – मखाना मुळे शारीरिक शक्ती वाढते. ज्या पुरुषांना वीर्याशी संबंधित समस्या आहेत त्यांच्यासाठी मखनाचे सेवन फायदेशीर आहे. याच्या सेवनाने वीर्य दोष दूर होतात.
मखाना हे पाण्यात आढळते. त्याची झाडे काटेरी व कमळासारखी असतात. मखाना ची पाने गोलाकार असतात, जी वरून हिरवी परंतु खालून लाल किंवा जांभळी असतात.
मखाना ची फळे गोलाकार, काटेरी आणि मऊ (स्पंजी) असतात. त्याच्या बिया मटार सारख्या असतात किंवा काहीशा मोठ्या असतात.
लोक फराळ म्हणूनही माखणा खातात. आयुर्वेदानुसार, माखणा हे गोड, थंड प्रभाव देणार आहे.
हे गर्भधारणेला मदत करते, गर्भवती महिलांसाठी शक्ती वाढवणारे आहे. मखनाच्या बियांचे सेवन केल्याने सेक्सची इच्छा वाढण्यास मदत होते.
आम्ही खाली तुम्हाला माखनाचे काही फायदे सोप्या शब्दात सांगितले आहेत.
हे सुद्धा वाचा – प्लेटलेट्स वाढवण्याचे घरगुती उपाय
मखानाचे फायदे – Benefites of Makhana in Marathi
लक्षात ठेवा की लेखात समाविष्ट असलेल्या कोणत्याही रोगांवर मखाना हा वैद्यकीय उपचार नाही. त्याचे सेवन फक्त शारीरिक समस्या टाळण्याचा आणि शरीर निरोगी ठेवण्याचा एक मार्ग असू शकतो.
वजन कमी करण्यासाठी मखनाचे फायदे
वजन कमी करण्यासाठी मखनाच्या फायद्यांबद्दल सांगायचे तर, त्याचा वापर लठ्ठपणाच्या समस्येपासून मुक्त होण्यास उपयुक्त ठरू शकतो. एनसीबीआयच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, कमळाच्या बियांचे इथेनॉल अर्क (माखणा) शरीरातील चरबीच्या पेशी नियंत्रित करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते.
याव्यतिरिक्त, ते चरबी पेशींचे वजन देखील कमी करू शकते. त्यामुळे त्याचा वापर वजन कमी करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतो असे म्हणता येईल.
मखनाचे गुणधर्म रक्तदाबावर फायदेशीर आहेत
ब्लड प्रेशरमध्ये मखनाच्या फायद्यांबद्दल सांगायचे तर, असे मानले जाते की मखनाच्या नियमित वापराने या गंभीर समस्येपासून बर्‍याच अंशी आराम मिळतो.
याचे कारण म्हणजे यामध्ये आढळणारे अल्कलॉइड्स हायपरटेन्शन जे उच्च रक्तदाबाच्या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्याचे काम करू शकतात.
मधुमेहामध्ये मखनाचे फायदे
मधुमेहाच्या समस्येपासूनही आराम मिळवण्यासाठी मखनाचा वापर केला जाऊ शकतो. एका संशोधनाच्या आधारे, मखानामध्ये आढळणाऱ्या प्रतिरोधक स्टार्चमध्ये हायपोग्लायसेमिक (रक्तातील साखर कमी करणारा) प्रभाव आढळून आल्याची पुष्टी झाली आहे.
हा प्रभाव मधुमेहाच्या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतो. याव्यतिरिक्त, ते इन्सुलिन नियंत्रित करण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरू शकते.
हृदयासाठी मखनाचे गुणधर्म
जसे आपण वर नमूद केले आहे की मखनाचे सेवन उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी कार्य करू शकते. याव्यतिरिक्त, ते मधुमेह आणि वाढते वजन नियंत्रित करू शकते.
उच्च रक्तदाब, मधुमेह आणि लठ्ठपणा हे हृदयविकारासाठी जोखमीचे घटक मानले जातात. या आधारावर असे म्हणता येईल की मखनाचे सेवन केल्याने या समस्या टाळता येतात आणि त्यामुळे होणाऱ्या हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.
तसेच, दुसर्या संशोधनात असे नमूद केले आहे की कमळाचे बीज म्हणजेच मखना हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांपासून संरक्षण म्हणून कार्य करू शकते.
प्रोटीनचा चांगला स्रोत
माखणामध्ये प्रथिनांचे चांगले प्रमाण आढळते. 100 ग्रॅम माखणा मध्ये सुमारे 10.71 ग्रॅम प्रथिने आढळतात. त्यामुळे असे म्हणता येईल की, माखणा खाण्याच्या फायद्यांमध्ये प्रोटीनची कमतरता पूर्ण करणे देखील समाविष्ट आहे.
याच्या नियमित वापराने शरीरातील प्रोटीनची आवश्यक मात्रा पूर्ण करण्यासोबतच त्याच्या कमतरतेमुळे निर्माण होणाऱ्या अनेक समस्यांवरही मात करता येते.
मखाना चे दुष्परिणाम
मखाना च्या हानीबद्दल कोणतेही अचूक वैज्ञानिक पुरावे उपलब्ध नाहीत. तरी सुद्धा त्याचे काही दुष्परिणाम आहेत
- मखाना मध्ये फायबरचे प्रमाण असते, ज्याचा लेखात उल्लेख केला आहे. अशा स्थितीत, मखाना च्या अतिसेवनामुळे मखाना जळजळ किंवा पोटाच्या समस्या उद्भवू शकतात.
- काही लोकांना मखाना खाल्ल्याने एलर्जी होऊ शकते.
मखाना कसे वापरावे
मखाना खाण्याच्या फायद्यांनंतर त्याच्या वापराविषयी सांगायचे तर, ते अनेक प्रकारे वापरले जाऊ शकते.
- मखाना तळून आणि नाश्ता म्हणून वापरता येतो.
- बरेच लोक मखना खीर बनवतात आणि जेवणात वापरतात.
- असेही काही लोक आहेत जे भाजी बनवताना मटार आणि पनीर सोबत याचा समावेश करतात.
वेळ – हे सकाळी किंवा संध्याकाळी नाश्ता म्हणून वापरले जाऊ शकते.
प्रमाण – प्रमाणाबद्दल बोलायचे झाले तर, सर्वसाधारणपणे 20 ते 30 ग्रॅम मखना एका वेळी कोणत्याही स्वरूपात वापरता येतो. सध्या, या संदर्भात कोणतेही वैज्ञानिक पुरावे नाहीत.
मखाना खाल्ल्याने काय होते हे आता तुम्हाला माहीत झालेच असेल. या लेखात तुम्हाला मखनाचे गुणधर्म, उपयोग आणि फायदे याबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे.
यासोबतच त्याचा वापर कोणत्या आजारांवर फायदेशीर ठरू शकतो, याचीही माहिती तुम्हाला लेखाच्या माध्यमातून देण्यात आली आहे.
म्हणूनच, जर तुम्ही देखील तुमच्या नियमित आहारात मखना समाविष्ट करण्याचा विचार करत असाल तर प्रथम लेखात दिलेली संपूर्ण माहिती वाचा. त्यानंतर दिलेल्या पद्धतींचा अवलंब करा.
आशा आहे की लेखात दिलेली माहिती तुमच्या आरोग्याशी संबंधित अनेक समस्या सोडवण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.
हे सुद्धा वाचा,
IVF म्हणजे काय – प्रक्रिया, यशाचा दर, फायदे आणि दुष्परिणाम
