आरोग्य मराठी ज्ञान

क्विनोआ म्हणजे काय? प्रकार, फायदे, नुकसान (संपूर्ण माहिती) – Quinoa in Marathi

Quinoa in marathi

Quinoa in Marathi – क्विनोआला अनेकदा ‘सुपरफूड’ किंवा ‘सुपर ग्रेन’ असे संबोधले जाते. हे जगातील सर्वात लोकप्रिय आरोग्य खाद्यपदार्थांपैकी एक आहे. तुम्ही याआधी क्विनोआबद्दल अनेकदा ऐकले असेल, परंतु त्याच्या वैविध्यपूर्ण आणि प्रभावशाली फायद्यांबद्दल तुम्हाला फार कमी माहिती असेल.

क्विनोआ राजगिरा कुटुंबातील एक फुलांची वनस्पती आहे. ही एक वार्षिक वनस्पती आहे जी त्याच्या खाद्य बियाण्यांसाठी उगवली जाते आणि याच्या बिया ग्लुटेनमुक्त असतात. Quinoa हा प्रथिनांचा उत्कृष्ट स्रोत आहे ज्यात सर्व नऊ अत्यावश्यक अमीनो ऍसिड आहेत. यामध्ये फायबर आणि मिनरल्सही चांगल्या प्रमाणात आढळतात.

क्विनोआ ही भारतीय वंशाची वनस्पती नाही, तर ती दक्षिण अमेरिकेतील अँडियन प्रदेशात आढळणारी मूळ वनस्पती आहे. ज्याची शेती प्रथम दक्षिण अमेरिकेत लागवड केली जात होती  पण आता भारतातही याची लागवड केली जात आहे.

Quinoa इतर धान्यांप्रमाणेच एक प्रकारचे बियाणे आहे जे ओट्ससारखे गोल आणि लाल तपकिरी काळ्या रंगाचे असते जे चिया बियाण्यापेक्षा थोडेसे लहान आहे. याचा वापर मुख्यत्वे तांदूळ, गहू, डाळी यांसारख्या अन्नात केला जातो.

क्विनोआ म्हणजे काय – Quinoa Meaning in Marathi

Quinoa in marathi name – क्विनोआचे वैज्ञानिक नाव चेनोपोडियम क्विनोआ आहे, ज्याला मराठी मध्ये क्विनोआ म्हणून ओळखले जाते, ज्याचा उच्चार “कीन-वाह” म्हणून केला जातो.

यात प्रोटीनचे प्रमाण मुबलक प्रमाणात असते व प्रथिनांसह, लोह, पोटॅशियम, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम देखील क्विनोआमध्ये मुबलक प्रमाणात आढळतात.

क्विनोआ मध्ये आढळणारे पौष्टिक घटक – Nutritional Value of Quinoa in Marathi

100 ग्रॅम शिजवलेल्या क्विनोआमध्ये खालील पोषक घटक आढळतात.

पोषक तत्व यूनिट मात्रा प्रति 100 ग्राम
पानी g 71.61
एनर्जी Kcal 120
प्रोटीन g 4.4
टोटल लिपिड (फैट) g 1.92
कार्बोहाइड्रेट g 21.3
फाइबर (टोटल डायट्री) g 2.8
शुगर g 0.87
कैल्शियम mg 17
आयरन mg 1.49
मैग्नीशियम mg 64
फास्फोरस mg 152
पोटेशियम mg 172
सोडियम mg 07
जिंक mg 1.09
कॉपर mg 0.192
मैगनीज mg 0.631
सेलेनियम µg 2.8
थियामिन mg 0.107
राइबोफ्लेविन mg 0.11
नियासिन mg 0.412
विटामिन बी-6 mg 0.123
फोलेट (डीएफई) µg 42
विटामिनए (आईयू) IU 05
विटामिन-ई mg 0.63
फैटी एसिड (सैचुरेटेड) g 0.231
फैटी एसिड (मोनोअनसैचुरेटेड) g 0.528
फैटी एसिड (पॉलीअनसैचुरेटेड) g 1.078

 

क्विनोआचे प्रकार – Types Quinoa in Marathi

क्विनोआ चे सुमारे 120 प्रकार आहेत, परंतु त्यातील तीन महत्वाचे प्रकार म्हणजे पांढरे, लाल आणि काळा.

काळा कीनुआ

अन्नात शिजवल्यानांतरही याचा रंग आहे तसाच राहतो.  हा प्रकार शिजवण्यासाठी सर्वात जास्त वेळ लागतो, आणि याची याची चव गोड असते.

पांढरा क्विनोआ

याला हस्तिदंत क्विनोआ म्हणून ओळखले जाते, हा प्रकार सामान्यतः सर्व अन्न धान्याच्या स्टोअरमध्ये उपलब्ध आहे आणि हा प्रकार शिजवण्यासाठी कमी वेळ लागतो.

लाल क्विनोआ

कोल्ड सॅलडसारख्या पदार्था मध्ये हा प्रकार जास्त वापरला जातो. पांढऱ्या जातीच्या तुलनेत, लाल क्विनोआ स्वयंपाक केल्यानंतर त्याचा मूळ आकार आणि रचना टिकवून ठेवतो.

क्विनोआचे फायदे – Benefites of Quinoa in Marathi

येथे आम्ही क्विनोआचे फायदे टप्प्याटप्प्याने सांगत आहोत, ज्याद्वारे तुम्हाला त्याची उपयुक्तता समजून घेणे सोपे जाईल.

वजन कमी करण्यासाठी फायदेशीर

वाढत्या वजन किंवा लठ्ठपणाच्या समस्येने ग्रस्त असलेल्या लोकांसाठी क्विनोआ चा वापर प्रभावी ठरू शकतो. याच्या सेवनाने या लठ्ठपणाच्या समस्येवर बऱ्याच अंशी नियंत्रण मिळू शकते.

क्विनोआ हा एक असा खाद्यपदार्थ आहे, ज्यामध्ये बेटेन नावाचे विशेष घटक आढळतात. हा घटक लठ्ठपणाच्या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करतो. याशिवाय, क्विनोआ हे स्वतःमध्येच संपूर्ण प्रोटीन आहे, जे चयापचय वाढवते. तसेच, यात असलेले उच्च फायबर पोट दीर्घकाळ भरलेले ठेवते.

निरोगी हृदय

यात ओमेगा-३ फॅटी ऍसिड आणि अँटिऑक्सिडंट्सही लक्षणीय प्रमाणात असतात. हे गुणधर्म हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालीचे आरोग्य राखण्यासाठी एकत्रितपणे कार्य करतात. हे शरीरात विषारी पदार्थ जमा होण्यापासून रोखतात जेणेकरून हृदय निरोगी राहते. याव्यतिरिक्त, ते रक्तवाहिन्या स्वच्छ ठेवण्यास सुद्धा मदत करतात.

रक्तातील ग्लुकोजची पातळी नियंत्रित करते

क्विनोआमधील संयुगे शरीरातील लिपिड प्रोफाइलवर सकारात्मक परिणाम करतात. याव्यतिरिक्त, शरीरातील ग्लुकोजच्या पातळीवरील फ्रक्टोजचे प्रतिकूल परिणाम कमी करण्यासाठी हे ज्ञात आहे. यामुळे शरीरातील खराब कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण कमी होते.

हाडांचे आजार प्रतिबंधित करते

क्विनोआमध्ये असलेले कॅल्शियमचे प्रमाण दुग्धजन्य पदार्थांसारखेच असते. क्विनोआचे नियमित सेवन केल्याने ऑस्टिओपोरोसिससारख्या हाडांच्या स्थितीचा आजार टाळता येतो. हे हाडांची घनता सुधारते आणि हाडे चांगली आणि निरोगी ठेवते.

चयापचय सुधारण्यास मदत करते

क्विनोआचे सेवन केल्याने पचनाशी संबंधित समस्या उद्भवत नाहीत, हे शरीराचे चयापचय मजबूत करते ज्यामुळे तुमचे शरीर खाल्लेले अन्न चांगल्या पद्धतीने पचवते आणि शरीराच्या इतर गरजा पूर्ण करते.

शरीरासाठी मजबूत चयापचय असणे खूप महत्वाचे आहे, कारण ते अन्नाचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्याचे कार्य करते. चयापचयातील कमी म्हणजे तुमच्या शरीरात उर्जेची कमतरता. क्विनोआमध्ये प्रोटीनचे प्रमाण जास्त असते, जे चयापचय सुधारण्यास मदत करते.

मधुमेहावर फायदेशीर

क्विनोआ रक्तातील इन्सुलिनची पातळी संतुलित करते. त्यामुळे मधुमेहाचा त्रास कमी होण्यास मदत होते. जर तुम्ही मधुमेहाने त्रस्त असाल तर तुम्ही तुमच्या आहारात क्विनोआ चा समावेश नक्की करा.

वेदना आणि सूज कमी करण्यास मदत करते

क्विनोआमध्ये फायबर ब्युटीरेट नावाचे फॅटी ऍसिड असते, ज्यामध्ये दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात. वेदना आणि सूज कमी करण्यासाठी तुम्ही याचा वापर करू शकता. क्विनोआमध्ये सॅपोनिन्स नावाची संयुगे देखील असतात, ज्यात दाहक-विरोधी गुणधर्म आहेत जे वेदना आणि सूज कमी करण्यास मदत करतात.

केस मजबूत करते

केस मजबूत करण्यासाठी सुद्धा क्विनोआ चा वापर केला जाऊ शकतो. क्विनोआशी संबंधित NCBI संशोधनात, यात असलेले प्रोटीन इतर समस्यांसह केसांचे आरोग्य राखण्यासाठी महत्वाची भूमिका बजावतात हे सिद्ध झाले आहे.

तर हे होते quinoa चे आरोग्य फायदे, जर तुम्हाला सुद्धा quinoa तुमच्या आहारात समाविष्ट करायचा असेल तर तुम्ही या लिंक वरून quinoa घरपोच ऑर्डर करू शकता.

क्विनोआ चा वापर कसा करावा – How to Use Quinoa in Marathi

सुपर फूड आणि सुपर ग्रेन म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या क्विनोआमध्ये प्रथिने, फायबर, मॅग्नेशियम, कॅल्शियम, जीवनसत्त्वे आणि इतर आरोग्यदायी गोष्टी जास्त प्रमाणात आढळतात. आपल्याकडे त्याचे सेवन करण्याचे अनेक मार्ग आहेत.  तुम्ही तुमच्या शरीराच्या गरजेनुसार याचे नियमित सेवन करून स्वतःला निरोगी आणि आजारांपासून दूर ठेवू शकता.

खाली आम्ही तुम्हाला क्विनोआ चा वापर कसा करावा यासाठी काही टिप्स देत आहोत.

    • तुम्ही हे सुपर ग्रेन म्हणून वापरू शकता.
    • सलाडमध्ये मिसळून खाऊ शकता.
    • सकाळी त्यापासून भरडा बनवून तुम्ही नाश्ता करू शकता.
    • क्विनोआ बारीक करून तुम्ही बर्गर पॅटीज बनवू शकता.
    • मसाले वापरून तुम्ही ते तळून ‘टॅको मीट’ बनवू शकता.
    • तुम्ही ते सूप बनवून पिऊ शकता.
    • हे पॅनकेक्स आणि मफिन्स सारख्या डेझर्टमध्ये मिसळून खाल्ले जाऊ शकते.
    • मीठ आणि मसाले वापरून तुम्ही क्विनोआ फ्रिटर बनवू शकता.
    • तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही भाताऐवजी क्विनोआ वापरू शकता.

क्विनोआचे दुष्परिणाम – Side Effect of Quinoa in Marathi

Quinoa चे तसे फारसे गंभीर दुष्परिणाम होत नाहीत. परंत्तू  जर तुम्ही ते जास्त प्रमाणात सेवन केले तर तुम्हाला खालील समस्या उदभवू शकतात.

किडनी स्टोन

क्विनोआमध्ये ऑक्सॅलिक ऍसिड चे प्रमाण भरपूर असते. हे ऍसिड मूत्रात उत्सर्जित होते ज्यामुळे किडनी स्टोन तयार चा धोका निर्माण होऊ शकतो.

ऍलर्जी

क्विनोआमध्ये सॅपोनिन नावाचे संयुग असते, ज्यामुळे ऍलर्जी होऊ शकते. ऍलर्जीमुळे त्वचेवर जळजळ, लाल खुणा आणि खाज येऊ शकते. क्विनोआ जास्त प्रमाणात खाल्ल्यास ते ऍलर्जी वाढवू शकते. ज्या लोकांना आधीपासून ऍलर्जी चा त्रास आहे त्यांनी क्विनोआ घेण्यापूर्वी डॉक्टर किंवा आहारतज्ञांचा सल्ला घ्यावा.

विविध त्रास

क्विनोआमध्ये भरपूर फायबर असल्याने, याचे जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने गॅस, गोळा येणे आणि अतिसार यासारखे त्रास होऊ शकतात.

तर मित्रानो आशा करतो तुम्हाला (Quinoa In Marathi) ची संपूर्ण माहिती मिळाली असेल आणि जर तुम्हाला quinoa meaning in marathi बद्दल काही प्रश्न असल्यास आम्हाला खाली कमेंट करून कळवा.

इतर महत्वाचे लेख

शमी वनस्पती (संपूर्ण माहिती) | शमीच्या झाडाची पूजा केल्याने होणारे फायदे

भोपळ्याच्या बियांचे हे आहेत आश्चर्यकारक फायदे, आजच करा आहारात समावेश

कवट फळ काय आहे? जाणून घ्या फायदे व नुकसान

तिलापिया माशाचे आरोग्य फायदे 

एंग्जाइटी म्हणजे काय? What is the Anxiety Meaning in Marathi

मोरिंगा खाण्याचे १७ फायदे आणि नुकसान

Avatar

teamdeeplyquote

About Author

डिपली मराठी - मराठी मध्ये माहिती ! आमचे उद्दीष्ट मराठी ब्लॉगिंगमध्ये मोलाचे योगदान देणे हे आहे. या ब्लॉगवर आपल्याला थोर लोकांचे विचार, महापुरुषांची चरित्रे, आरोग्याशी संबंधित उत्तम माहिती, अभ्यासाशी संबंधित लेख अशी अनेक प्रकारची मनोरंजक माहिती मराठी मध्ये भेटेल.

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

हे सुद्धा वाचा

Unique house names in Marathi
मराठी ज्ञान माहितीपूर्ण

अनोखी मराठी घरांची नावे | Royal House Names in Marathi

येथे आम्ही अनेक घरांच्या नावाच्या कल्पना (House Names in Marathi) सूचीबद्ध केल्या आहेत
Kabaddi Information in Marathi
मराठी ज्ञान माहितीपूर्ण

कब्बड्डी खेळाची संपूर्ण माहिती | जाणून घ्या कब्बड्डी खेळाचा इतिहास

Kabaddi Information in Marathi – कबड्डी हा भारतात उगम पावलेला सांघिक खेळ आहे व भारतातील सर्वात जुन्या व प्रसिद्ध खेळांपैकी

डिपली मराठी ब्लॉग मध्ये आपले स्वागत आहे !