एखाद्या व्यक्तीच्या उत्पन्नाव्यतिरिक्त, त्याचा CIBIL क्रेडिट माहिती अहवाल (CIR) ही दुसरी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट आहे ज्याच्या आधारावर कर्ज कंपन्या त्या व्यक्तीच्या कर्ज अर्जाचा विचार करतात.
जेव्हा आपण बँकेतून कर्ज घेण्यासाठी जातो तेव्हा बँक सर्वप्रथम अर्जदाराचा क्रेडिट स्कोअर किती आहे हे तपासते परंतु अनेक वेळा लोकांचा क्रेडिट स्कोअर खूपच कमी असतो.
तर मग हा क्रेडिट स्कोअर कसा वाढवायचा? किंवा तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोअर कसे सुधारू शकतात यावर या लेखात आपण अधिक तपशीलवार माहिती जाणून घेणार आहोत.
CIBIL क्रेडिट स्कोर काय आहे? – What is Credit Score in Marathi
CIBIL स्कोअर ही तीन अंकी संख्या आहे जी 300 ते 900 पर्यंत असते जी एखाद्या व्यक्तीची कर्ज पात्रता दर्शवते. जेव्हा जेव्हा एखादी व्यक्ती नवीन कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करते तेव्हा कर्ज देणारी संस्था कर्जाची मुदत वाढवण्याच्या जोखमीचे मूल्यांकन करण्यासाठी अर्जदाराचा क्रेडिट स्कोअर तपासते.
आता तुम्हाला हा प्रश्न पडला असेल कि, हा नंबर कोण बनवतो? तर या प्रश्नाचे उत्तर आहे – CIBIL नावाची एक कंपनी आहे. या कंपनीचे पूर्ण नाव TransUnion CIBIL Limited आहे. ही कंपनी कोणत्याही व्यक्तीचा CIBIL क्रेडिट स्कोअर ठरवते. CIBIL स्कोअर निश्चित करण्यासाठी पूर्व-निर्मित प्रक्रिया आणि नियमांचे पालन केले जाते.
खराब CIBIL स्कोअरची कारणे
कर्ज चुकल्यास, म्हणजेच तुम्ही वेळेवर परतफेड न केल्यास, तुमचा CIBIL स्कोर खराब होतो. जसे लहान मूल परीक्षेला बसते आणि पेपर नीट न दिल्यास मार्क्स चांगले येत नाहीत. पुढे त्याच कमी गुणांमुळे मुलाला चांगल्या कॉलेजमध्ये प्रवेश मिळत नाही.
कर्ज घेताना ही असेच होते. कर्जाची परतफेड करण्यात अयशस्वी झाल्यास डीफॉल्ट म्हणून खराब प्रतिष्ठा निर्माण होते, ज्यामुळे तुमचा CIBIL स्कोअर खराब होतो. ज्यामुळे भविष्यात कोणत्याही बँकेत कर्ज घेण्यास तुम्हाला अडचण येईल किंवा तुम्हाला कर्ज मिळणार नाही किंवा मिळाल्यास जास्त व्याजाने मिळेल.
चला तर मग CIBIL Score खराब होण्याची काही करणे जाणून घेऊ
खराब पेमेंट रेकॉर्ड
तुमचा पेमेंट रेकॉर्ड तुमचा CIBIL स्कोअर ठरवण्यात मोठी भूमिका बजावते. तुम्ही तुमच्या कर्जाचे EMI/क्रेडिट कार्ड बिल वेळेवर भरले नाही तर तुमचा स्कोअर कमी होईल.
याचे सर्वात सोपे उदाहरण म्हणजे लॉकडाऊनपूर्वी तुम्ही कर्ज घेतले होते आणि लॉकडाऊनमुळे ते नंतर फेडता आले नाही. परंतु, नंतर व्याजासह तुमच्या कर्जाची परतफेड केल्यानंतरही, तुमचा CIBIL स्कोर किमान 2 वर्षांपर्यंत खराब राहील.
नवीन क्रेडिटसाठी कमी वेळेत अनेक वेळा अर्ज करणे
तुम्ही एका नवीन कर्जासाठी किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अनेक बँका/कर्ज देणाऱ्या संस्थांकडे अल्प कालावधीत अनेक वेळा अर्ज केल्यास, तुमचा सिबिल score खराब होऊ शकतो. या सर्व चौकशी तुमच्या क्रेडिट अहवालावर नोंदवल्या जातात. यामुळे तुमची प्रतिमा बँक/कर्ज संस्थांसमोर एक अर्जदार म्हणून तयार होते ज्याला कोणत्याही परिस्थितीत कर्ज घ्यायचे आहे आणि ज्याचा अर्ज मंजूर करताना धोका असेल.
क्रेडिट रिपोर्टवर चुकीची माहिती
बर्‍याच वेळा तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टमध्ये चुकीची माहिती मिळते जसे की, तुम्ही कधीही न घेतलेले कर्ज, पेमेंटमध्ये चूक झाल्याबद्दल चुकीची माहिती आणि कोणताही फसवणूक व्यवहार इ. यामुळे तुमचा CIBIL स्कोर बर्‍याच प्रमाणात घसरू शकतो.
सिबिल स्कोअर कसा सुधारायचा? – Ways to Improve Cibil in Marathi
आता तुम्हाला हा प्रश्न पडला असेल के CIBIL स्कोअर सुधारण्यासाठी कोणते मार्ग आहेत आणि ते पुनर्प्राप्त करण्यासाठी किती वेळ लागेल.
चला तर मग तुम्ही कोणत्या मार्गांनी तुमचा CIBIL स्कोर सुधारू शकतो याबद्दल चर्चा करूया.
CIBIL स्कोअरवर परिणाम करणारे घटक शोधा
सर्वप्रथम, तुम्हाला तुमच्या CIBIL स्कोअरवर परिणाम करणारे घटक शोधावे लागतील. CIBIL स्कोअर 24 महिन्यांच्या क्रेडिट इतिहासावर आधारित आहे.
बँका तुमच्या कर्ज खाते किंवा क्रेडिट कार्डशी संबंधित माहिती CIBIL ला पाठवतात. साहजिकच रिपोर्टिंग प्रक्रियेत चूक होण्याचीही शक्यता असते. बँकेच्या या चुकांमुळे तुमच्या CIBIL स्कोअरवरही परिणाम होऊ शकतो.
नवीन क्रेडिट कार्ड किंवा कर्जासाठी नेहमी हुशारीने अर्ज करा. जर तुम्ही सलग 6 महिने कर्जाची वेळेवर परतफेड केली तर तुमचा CIBIL स्कोर सुधारेल आणि भविष्यात कर्ज घेण्यास कोणतीही अडचण येणार नाही.
गृहकर्ज, वाहन कर्ज यांसारख्या सुरक्षित कर्जांना अधिक महत्त्व दिले पाहिजे आणि असुरक्षित कर्ज घेणे टाळले पाहिजे. तुम्ही तुमचे क्रेडिट कार्ड खाते बंद होण्यापासून टाळावे आणि तुमच्या संयुक्त खात्यातील खात्यांचे, CIBIL स्कोअरचे सतत पुनरावलोकन करावे.
देय तारखेला थकबाकी जमा करा
जर एखाद्या व्यक्तीने व्यवसाय कर्ज किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचे कर्ज घेतले असेल, तर त्यांनी त्यांचा ईएमआय देय तारखेला जमा करावा.
जर व्यक्तींनी असे केले नाही तर त्याचा परिणाम त्यांच्या CIBIL स्कोअरवर होईल. CIBIL स्कोअर कमी होईल. वेळेवर कर्ज ना भरणाऱ्या कर्जदारांना कर्ज देणाऱ्या संस्था कडून नकारात्मकतेने पाहिले जाते.
तुमच्या क्रेडिट कार्डची बिले वेळेवर भरा
जास्त क्रेडिट वापरणे नेहमीच योग्य नसते. कोणत्याही व्यक्तीने त्यांचे क्रेडिट कार्ड अगदी आवश्यक असेल तेव्हाच वापरावे. क्रेडिट कार्ड वापरताना त्याची बिले वेळेवर भरली पाहिजेत.
क्रेडिट रेटिंग खराब होऊ देऊ नका
कर्जाचे दोन प्रकार आहेत. मालमत्ता गहाण ठेवून कर्ज घेतले जाते आणि काहीही गहाण न ठेवता कर्ज घेतले जाते.
जेव्हा मालमत्तेच्या तारणावर कर्ज घेतले जाते तेव्हा त्याला सुरक्षित कर्ज म्हणतात, या प्रकारच्या कर्जामध्ये गृह कर्ज, वाहन कर्ज यांचा समावेश आहे.
जेव्हा कोणतेही तारण न ठेवता कर्ज घेतले जाते तेव्हा त्याला असुरक्षित कर्ज म्हणतात. अशा कर्जांमध्ये व्यवसाय कर्ज, वैयक्तिक कर्ज, क्रेडिट कार्ड इत्यादींचा समावेश होतो.
माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की एकाच वेळी 2 पेक्षा जास्त असुरक्षित कर्जे घेतल्यास तुमचे CIBIL क्रेडिटचे रेटिंग खराब होऊ शकते.
वर्षभर CIBIL क्रेडिट स्कोअर तपासत राहा
एकदा का एखाद्याचा क्रेडिट स्कोअर वाईट म्हणून नोंदवला गेला की तो परत व्यवस्थित होऊ शकत नाही असे नाही. कधीकधी असे होते की कोणत्याही वैध कारणाशिवाय एखाद्या व्यक्तीचा क्रेडिट स्कोर कमी होतो.
अशा परिस्थितीत, आम्ही शिफारस करतो की तुम्ही दर महिन्याला तुमचा CIBIL स्कोर तपासत राहा. यामुळे तुम्हाला क्रेडिट स्कोअरची माहिती मिळत राहील. जर क्रेडिट स्कोअर कोणत्याही वैध कारणाशिवाय खराब झाला असेल, तर तो अर्जाद्वारे दुरुस्त केला जाऊ शकतो.
एकाच वेळी अनेक कर्ज घेऊ नका
एकाच वेळी एकापेक्षा जास्त कर्ज घेतल्यास खराब क्रेडिट स्कोअरचा धोका असतो. यामागील कारण म्हणजे एकाच वेळी एकापेक्षा जास्त कर्ज घेतल्याने EMI जास्त होतो. ईएमआय झाल्यावर अनेक वेळा ईएमआय जमा करण्यात अडचण येते. जेव्हा EMI वेळेवर जमा होत नाही, तेव्हा त्याचा थेट परिणाम CIBIL स्कोअरवर म्हणजेच क्रेडिट स्कोअरवर होतो.
हे सुद्धा वाचा,
ओव्हरड्राफ्ट म्हणजे काय वैशिष्ट्ये, प्रकार, पात्रता (संपूर्ण माहिती)
